10 tips om de kans op een succesvolle zwangerschap te vergroten

• Vruchtbaarheid is een verhaal van de vrouw én man
• Kies voor gezonde voeding en nutriënten
• Vul vitaminen en mineralen aan met suppletie
• Zorg voor een gezond lichaamsgewicht
• Beperk blootstelling aan toxines met hormoonverstorende effecten
• Stress gaat voor voortplanting
• Beweeg voldoende maar niet te intensief
• Optimaliseer je slaapkwaliteit
• Pak fysieke verstoringen aan vóór het zwanger worden
• Maak je leefstijl gezond: stop met roken, alcohol en te veel cafeïne

Vruchtbaarheid is geen absoluutheid, maar kan variëren in een spectrum van onvruchtbaar tot verminderd vruchtbaar tot voldoende vruchtbaar voor een succesvolle zwangerschap. Grofweg 33% van de verminderde vruchtbaarheid ligt bij de vrouw, 33% bij de man en van 33% is de oorzaak onbekend. Bij mannen kan subfertiliteit ontstaan door een verminderde hoeveelheid, een slechtere motiliteit of een afwijkende vorm van de zaadcellen. Bij vrouwen kunnen hormonale stoornissen leiden tot onregelmatige menstruatiecycli of uitblijvende ovulaties. Ook verklevingen in het bekken, afgesloten eileiders en endometriose kunnen een succesvolle innesteling van de eicel beïnvloeden. Tot slot speelt de kwaliteit van de eicellen een cruciale rol in de vruchtbaarheid.

Voor een goede vruchtbaarheid is het dus voor de vrouw én de man belangrijk om datgene te eten wat het lichaam nodig heeft. En ook al verwacht je het niet in een tijdperk waarin er constant voeding voorhanden is en het gemiddelde lichaamsgewicht toeneemt, veel mensen zijn ‘ondervoed’. Door verkeerde voedingskeuzes ontbreken essentiële voedingsstoffen. En tegelijk zorgt een overmaat aan ongezonde voeding voor te veel suikers, slechte vetten, zout en voedseladditieven. Gezonde voeding bevat een diversiteit aan verse groenten en fruit, noten, zaden, gezonde vetten, oliën en eiwitten, zoals eieren, peulvruchten, vette vis en andere producten uit de zee, gevogelte en matig rood vlees. Kies voor onbewerkte, pure en biologische producten vol vezels en essentiële voedingsstoffen zoals vitaminen, mineralen, aminozuren, essentiële vetzuren en fytonutriënten.

In een tijd waarin de kwaliteit van eicellen en zaadcellen én de algehele gezondheid van de vrouw optimaal dienen te zijn, kan het raadzaam zijn om aanvullend te investeren in voedingssuppletie. Bijvoorbeeld met een zorgvuldig gedoseerde multivitamine MultiPerfect en voldoende inname van omega 3-vetzuren EPA en DHA uit Omarin. Ondersteunende stoffen voor de kwaliteit van de zaadcel zijn bijvoorbeeld zink en selenium. Folaat draagt bij aan de groei van het ongeboren kind tijdens de zwangerschap. Vitamine E helpt ei- en zaadcellen beschermen tegen oxidatie schade. Ook voedingsstoffen zoals astaxanthine, vitamine B6, B12, Q10, maca en N-acetyl-L-carnitine kunnen zinvol zijn en vind je in Fertility man en Fertility woman.

Zowel ondergewicht als overgewicht kunnen de vruchtbaarheid negatief beïnvloeden. Overgewicht leidt onder meer tot een hormonale disbalans met een overmatige productie van oestrogenen, tot ontstekingsreacties en tot metabole verstoringen. Bij mannen zorgt dit voor een verminderde spermakwaliteit en -productie, bij vrouwen tot onregelmatige menstruatiecycli, problemen met de eisprong en problemen met de innesteling van de eicel. Ondergewicht kan zorgen voor te weinig oestrogeen bij de vrouw of testosteron bij de man. Een gezond lichaamsgewicht voor de vrouw en man vergroot dus de kans op een succesvolle zwangerschap.

Chemische stoffen, ook wel bekend als Endocrine Disrupting Chemicals (EDC’s), die veel voorkomen in pesticiden, plastic en industriële producten, kunnen binden aan hormoonreceptoren in het lichaam en zo de natuurlijke hormoonbalans verstoren. Bij vrouwen kan dit leiden tot onregelmatige menstruatiecycli, verminderde vruchtbaarheid en zelfs voortijdige menopauze. Bij mannen kan blootstelling aan deze chemicaliën de spermakwaliteit en -hoeveelheid verminderen en de testosteronproductie verstoren. Beperk dus EDC’s in je leefomgeving. Kies voor natuurlijke schoonmaak- en verzorgingsproducten, eet biologisch, beperk het gebruik van plastic flessen en verpakkingen en drink gefilterd water.

Stress is alles wat een verstoring teweegbrengt in je lichaam en waarop je lichaam reageert. Dat gaat dus breder dan bijvoorbeeld hard werken of nare gebeurtenissen in je leven, maar kan ook gaan om een tekort aan micronutriënten, verkeerde voeding of ziektes. Met acute stress kan je lichaam uitstekend overweg. Wordt stress chronisch en vraagt dit langdurig veel energie in je lichaam, dan ontstaat er een tekort aan energie in andere systemen, zoals het voortplantingssysteem. Evolutionair gezien gaat overleving – waarvoor de stressreactie oorspronkelijk was bedoeld – namelijk altijd voor voortplanting. De voortplantingsprocessen komen bij stress dus zowel bij de vrouw als de man op een lager pitje. Technieken zoals mindfulness, yoga en voldoende rust kunnen helpen bij stressmanagement en de vruchtbaarheid ten goede komen.

Regelmatige lichaamsbeweging ondersteunt de hormoonhuishouding, helpt bij het handhaven van een gezond gewicht en vermindert stress. Allemaal zaken die de vruchtbaarheid gunstig ondersteunen. Te intensieve training kan echter een tegenovergesteld effect hebben en bijvoorbeeld leiden tot oefening-geïnduceerde amenorroe, iets wat regelmatig voorkomt bij vrouwelijke atleten. Door een te groot energieverbruik, te veel stress (intensieve sport) en veranderingen in de productie van hormonen (bijvoorbeeld meer cortisol en minder oestrogeen) kan de vruchtbaarheid verminderen.

Ook de kwaliteit van je slaap speelt een cruciale rol in het bevorderen van de vruchtbaarheid. Een goede nachtrust reguleert de productie van hormonen zoals leptine en cortisol, die zowel de menstruatiecyclus als de spermakwaliteit kunnen beïnvloeden. Niet alleen voldoende uren slaap (minimaal 7 uur en voor sommigen zelfs 9 uur), maar ook voor voldoende slaapcycli, een regelmatig dag-nachtritme en een goede slaapkwaliteit (diepte van de slaap) zijn belangrijk. Goed slapen begint overigens overdag. Pak je stress dus aan en zorg voor tijdig afschalen in de avond. Een rustgevende slaapomgeving, vrij van storende geluiden en licht, en geen beeldschermen vlak voor het slapen, kunnen helpen.

Heb je een kinderwens? Pak dan eerst fysieke verstoringen aan en zet daarna pas in op een zwangerschap. Is er sprake van overgewicht bij man of vrouw, streef eerst naar een gezond gewicht. Heb je als vrouw last van polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) of endometriose? Niet alleen kan dit de vruchtbaarheid verminderen, maar ook kan het leiden tot zwangerschapscomplicaties zoals zwangerschapsdiabetes, hypertensie, en vroeggeboorte. Ook is het aan te raden om darmproblemen eerst aan te pakken. De kwaliteit van zaadcellen en eicellen bouwt zich bovendien op over een periode van drie maanden. Gun je lichaam dus de tijd om volledig klaar te zijn voor een gezonde zwangerschap die voldragen kan worden. Een orthomoleculair therapeut kan je helpen met een behandelplan op maat.

Tot slot, hoe gezonder je algehele leefstijl, hoe beter. Roken, drugs, alcohol drinken, te veel cafeïne zijn allemaal in meer of mindere mate gelinkt aan verminderde vruchtbaarheid. En ook dat geldt voor vrouwen én mannen! Stop dus op tijd met schadelijke gewoontes voor je gezondheid, en niet pas als de zwangerschap een feit is. Bovendien kan er ook tijdens de zwangerschap nog veel misgaan als het lichaam er onvoldoende klaar voor is. Ook kan het de gezondheid van het kind beïnvloeden.

We kunnen het dus niet vaak genoeg benadrukken. Een gezonde zwangerschap is een verhaal van de vrouw én de man. En zoals je leest, een integrale aanpak biedt de meeste kansen.

Meer lezen?