Gezonde Voeding & Stress: Sleutels voor Vruchtbaarheid

Samen natuurlijk zwanger worden - Blog 6

In een wereld vol overvloed lijkt het misschien vreemd dat we tóch ondervoed kunnen zijn. Maar schijn bedriegt. Ons lichaam functioneert niet optimaal op een bord vol vulling – het heeft voeding nodig. Echte, pure bouwstoffen. Zeker als je zwanger wilt worden. Net als hoe je omgaat met stress. Want stress rooft energie, precies daar waar je het zo nodig hebt: in je voortplantingssysteem. In dit blogartikel – deel 6 uit de serie: ‘Natuurlijk samen zwanger worden’ - lees je waarom voeding en ontspanning zulke belangrijke fundamenten vormen voor je vruchtbaarheid.

Inhoud

Overvloed en tekorten: hoe kan dat tegelijk?
Wat eet je – en hóe eet je?
Micronutriënten: kleine stoffen, grote rol
En dan is er stress…
Stress meten met HRV
Hoe kun je je lichaam laten herstellen?
Lees alle blogartikelen

Overvloed en tekorten: hoe kan dat tegelijk?

We leven in een tijd waarin eten altijd voorhanden is. Toch krijgen veel mensen te weinig binnen van wat ze écht nodig hebben. Supermarkten liggen vol bewerkte producten, vaak rijk aan calorieën, maar arm aan micronutriënten. Het gevolg? Ondervoeding in een lichaam dat óvervoerd lijkt. Je merkt het bijvoorbeeld als je moe wordt na het eten – een teken dat je lijf hard moet werken zonder daar energie voor terug te krijgen. Goede voeding moet energie opleveren.

Onze lichamen zijn bovendien gebouwd op schaarste en afwisseling, niet op constante overvloed. Ooit leefden we van wat er op dat moment beschikbaar was: vis, groenten, noten, zaden. Nu leven we in een wereld waarin de kast altijd vol is – maar waarin de kwaliteit van ons eten lang niet altijd aansluit op wat je lijf werkelijk nodig heeft om goed te functioneren.

Wat eet je – en hóe eet je?

Gezonde voeding begint bij onbewerkte, pure producten: groenten (vooral kruisbloemigen en bladgroenten), fruit, noten, zaden, peulvruchten, eieren, vette vis, en af en toe wat gevogelte. Biologische, seizoensgebonden producten zijn vaak rijker aan voedingsstoffen en vriendelijker voor je lichaam. Maar ook hóe je eet, doet ertoe. Eet het hele stuk fruit in plaats van alleen het sap. Varieer zo veel mogelijk met kleuren en soorten groenten. Hoe meer variatie, hoe groter de reikwijdte aan micronutriënten. Deze voeding levert je lichaam vitamines, mineralen, enzymen en antioxidanten – allemaal cruciale schakels in de complexe processen die horen bij vruchtbaarheid. En geef je lichaam voldoende rust tussen maaltijden – minder vaak eten kan je stofwisseling juist ten goede komen.

Micronutriënten: kleine stoffen, grote rol

Gezonde voeding wordt in ons lichaam afgebroken tot glucose, aminozuren en vetzuren. De vitaminen en mineralen die uit voeding vrijkomen, vormen onder meer belangrijke cofactoren voor allerlei levensbelangrijke processen in je lichaam, zoals je vruchtbaarheid. Een tekort aan vitamine B12 bijvoorbeeld – zeker als je weinig dierlijke producten eet – kan je hormoonaanmaak en energiestofwisseling beïnvloeden. Foliumzuur (in de actieve vorm: folaat) is essentieel voor celdeling en wordt sterk aanbevolen bij een kinderwens. Ook vitamine D3 is van belang, onder meer voor het hormoon progesteron. Omdat we in de winter weinig zonlicht zien, hebben veel mensen een tekort. Suppletie is dan een logische stap – zeker in de aanloop naar een zwangerschap. Voor zwangere vrouwen wordt suppletie met vitamine D3 sowieso aanbevolen. Selenium en zink zijn goed voor de kwaliteit van sperma. Daarnaast helpen voedingsstoffen uit groene groenten, zoals methylgroepen uit broccoli, bij het ontgiften van overtollige hormonen en het beschermen van DNA in eicellen en zaadcellen. Wat je eet, maakt dus letterlijk het verschil – tot op celniveau.

En dan is er stress…

Stress is meer dan een vol hoofd of een drukke dag. Het is elke prikkel die het lichaam uit balans brengt. Dat kan een moeilijke baas zijn, maar ook een tekort aan voedingsstoffen, slecht slapen, of constante piekergedachten. Je lichaam reageert daar altijd op – met een stressrespons. En als die respons te lang aanhoudt, komen andere systemen in de verdrukking. Waaronder je vruchtbaarheid.

Evolutionair gezien kiest het lichaam bij stress altijd voor overleving boven voortplanting. De voortplantingsprocessen komen dan dus letterlijk op een lager pitje te staan. Dat geldt zowel voor vrouwen als voor mannen. Langdurige stress put je energievoorraad uit, verstoort je hormonen en verlaagt bijvoorbeeld de aanmaak van testosteron – soms al vanaf je 30e levensjaar.

Stress meten met HRV

Een mooie manier om inzicht te krijgen in je stressniveau is via je hartritmevariabiliteit (HRV). Dat is de variatie in tijd tussen je hartslagen – een hogere HRV betekent dat je lichaam veerkrachtig is en goed herstelt, een lage HRV duidt op stress en verminderde belastbaarheid. Met apps, sporthorloges of hartslagmeters kun je dit tegenwoordig eenvoudig zelf meten. Kleine leefstijlveranderingen – minder alcohol, meer rustmomenten, betere slaap – kunnen je HRV zichtbaar verbeteren.